Mistika islame dhe bukuritë e Natyrës.
Reiz Shehu- Patrioti beratas që braktisi Parisin për
familjen dhe vendlindjen.
interviste e botuar ne gazeten "Oroskop"
Titulli:
mistik
Pikpamjet
- republikane
Bindjet-
atdheu dhe feja
Larg
Shqipërisë-40 vjet
Ashtu
si në tregimet e moçme dhe përrallat shqiptare kur bashkëshorti kurbetli
rikthehet pas gjysëm shekulli larg familjes në vatrën shtëpiake rigjen pranë
gruas së tij një burrë më të ri e të devotshëm të cilin arrin ta njohë si të
birin vetëm me këshillën e mençurisë folklorike: "Idhnimin e mbramjes lene
për në mëngjes dhe idhnimin e mëngjesit për në mbramje" kështu dhe zotëria
me qylafin modern të dervishit nga Berati hidhërimin e një jete larg të
dashurve e superoi pas 1990-ës dhe kthimit në baltën e mjaltët me gjerësinë
oqeanike të zemrës. Rigjeti zonjën e tij, të birin që tashmë jeton si
profesionist në Shtetet e Bashkuara dhe besimin gjigantesk i cili për hir të së
vërtetës nuk e braktisi kurrë portretin prej fisniku. I afrohem me gaz teksa e
gjej ulur naimisht nën hijen e një rrapi në qendër të Tiranës në Teqenë e
Halvetive ku nuk reshtet së diskutuari me pathos mbi hallet e kombit si qëmoti
rilindasit e dytë të neoshqiptarizmës. "Komunizmi është ende si gjarpëri
të cilit i kanë shkulur dhëmbët por helmin e ka brënda ende" shprehet Sheh
Reizi ndërsa tymos me pipën Alipashiote. Nën shtjellën e tymit kujton
udhërrëfyesin e jetës së tij,
filantropin e Sheh Ali PAZARIN e famshëm e mrekullibërës, i cili e rriti
si bir për shpirt dhe i dëfteu rrugën e pafundme të mirësisë supreme. Ishin
vitet 40-të kur pas 6 vitesh burgim si klerik nacionalist, i ndarë prej
komunistëve nga gruaja shtatzënë arriti të dalë fatbardhësisht në ish
Jugosllavi dhe më pas të gjente preludin e tokës së premtuar, metropolin modern
të artistëve europianë Par-is-in. atje ku së bashku me të vëllanë ngritën një
restorant ku i shërbehej me përparësi klientëve shqiptarë të cilët shpesh nuk
qe e nevojshme të paguanin prej kodit të mikpritjes. Pranë të tetëdhjetave Sheh
Reizi mustaqemprehur e veshur me dritë shpirtërore, vlerëson duke e parë rrugën e përshkuar si
nga maja e Shpiragut se familja, Zoti dhe kombi janë motivet jetgjatësisë së
mundimshme por të bukur…
Z. Reiz si një njeri i jashtëzakonshëm bamirës e fisnik
shumë shqiptarë sidomos në krahinën e Shqipërisë Jugore ju dedikojnë dhe jetën
e dytë të tyre, të fëmijëve ose të të
afërmve. Çfarë ishte dhe
është qylafi i dervishit për ju?
Unë nuk besoj në anën formale, besoj në
shpirtin e njeriut dhe Zotit.
Dikur pikpamjet fetare kanë qënë të lira në
Shqipëri e. viteve 30-40-të. Asnjë komb në botë nuk ka traditën e bukur
fetare që ka kombi ynë. Harmonia midis
të krishterëve dhe myslimanëve nuk gjindet në asnjë vend dhe komb tjetër.
-Si
është psikologjia e qytetarit francez?
Është egoist dhe shumë nacionalist. Duket si
tolerant dhe liberal por në thelb për gjëra të rëndësishme është konservator.
-Po
ligjet mbi gjuhën franceze dhe emërtimet
e mjediseve publike a i keni ndeshur gjatë jetesës në Versajë?
-Ata
nuk janë si ne. Gjuha shqipe sot është 20% e huaj. Fjala Shans do të thotë fat
nga frëngjishtja. Por më habit fakti që shqiptarët e përdorin pa ia ditur
kuptimin ose në mënyrë të panevojshme. Unë në librat e mi nuk marrë fjalë hua sepse hua merret kur të
mungon një fjalë jo kur nuk të mungon të marrësh hua.
-Cilët
janë librat tuaj, vepra cilat drejtime
të jetës pasqyron?
-Titullohet"Shkëndija hyjnore" libri i vogël me poezi të përkthyera nga
vepra e Mevlana Xhelaludin Rumiu.Vjersha mistike më ka tërhequr gjithë jetën
time. Mistika është njësoj si të flasësh për të bukuritë e Natyrës .
Njeriu ia dedikon një vajze apo djali të bukur,
natyrës kurse ne mistikët islamë ia dedikojmë Zotit.Mistika për mua nuk është
një psikologji por është shkencë. Unë nuk e marr si romancë një dukuri ose
ndodhi por e jetoj praktikisht. Ligjet e. Natyrës janë ligjet e. Zotit. Një
gjë nuk e. di vetë por ka një kuptim hyjnor. Nga pikpamja mistike nuk ka tjetër
veçse Absolutit.
-Çfarë
simbolizon Hëna me trajtat e saj?
Hëna ka qënë diell thotë Kurani por është
shuar. Hëna tregon kohën, që dikur ka
qënë diell. Kurse dielli i zi është kur zihet nga Hëna dhe ndodh eklipsi. Hëna
ndërrohet sepse ajo zhduket dhe vjen prapë. Asgjë nuk manifestohet pa kuptim,
asgjë nuk është krijuar kot.Ne ia lëmë Zotit shpjegimin.
-Eklipsi
çfarë është në mistikën islame?
Rruzujt ndërmjet tyre zënë njëra tjetrën
shpjegohet dhe nga ana shkencore. Edhe në mbjelljet ndikon shumë hëna po kështu
dhe në baticat dhe zbaticat detare.
-A
ndikon hëna dhe në fatin e njeriut?
-Besoj se jo, fati i njeriut është një urdhër
hyjnor.
Hëna është më tepër si mjet kalendarik për të
programuar kohën.
-Ligjet
e universit cilat janë në lidhje me trupat qiellorë?
Nuk merret me mend si rruzullohen yjet ndërmjet tyre: psh. dimë nga
shkenca që janë dy yje që herë herë
afrohen njëri me tjetrin deri sa mund të takohen por një sekondë të vetme para
kalon një yll i. madh ndërmjet tyre. Sikur ata ta kapin këtë moment në mes do të shuhej bota mirëpo ai për 1
sekondë largohet kaq preçizion ka natyra në mekanikën e. lëvizjes dhe orbitës
së tyre. Universi nuk është si materi vetëm por manifeston ligjin e Krijimit
ligjin e Zotit. Ajo inteligjenca universale që drejton botën.Bota nuk është
vetëm një trup gjigand në vetvete por ka një inteligjencë brënda. Një trup e. urdhëron inteligjenca, edhe mbarë
botën dhe ky është zoti i padukshëm. Kjo është energjia kozmike.
Kështu thuhet në Kuran: "Nuk ka askush
forcë si Zoti".Ai është burimi i. energjisë.
-Çfarë është drita për ju dhe si shpjegohet në
mistikë?
Elektriku na jep dritë dhe ne nuk e. dimë prej
nga vjen energjia elektrike. Po kështu dhe drita sipas këtij modeli prej andej
buron
si entitet prej Zotit.
-Xhelaludin
Rumiu si personalitet i Mistiçizmit a është një pikë referimi për ju?
-Xhelaludin Rumiu që në shek 13-të që ka jetuar
ka arritur të shpjegojë atomin dhe ndarjen e tij. Ku e mësoi Ai ndërkohë që
Ajnshtajni e bëri këtë zbulim në shekullin e 20-të?! Nuk pati njohje shkencore
vetëm literaturë fetare përveç Kuranit.
-A
është vetë që Kurani zbulon në rrugë
shkencore misterin e Krijimit?
Kurani është krejt shkencë. Sipas profetit
Muhamed a.s versetet e
Ndryshme kanë 7 kuptime. Në 29 kaptina të
Kuranit që ka 114 kaptina ka gërma enigmatike. Nga 1 deri në 5. Enigmatike që
nuk mund ti gjindet kuptimit.
Më pëlqen tju komunikoj nektarin e zbulimit të
një enigme të jetës së përditshmëe nga hyjnori Rumi:
O ju rruzuj nëpër
qiej
Rruga juaj qënka e
gjatë
Ju vallzoni rreze
dielli pa pushim e ditë e natë
Edhe unë ashtu si ju
për një dritë që është më lart
Po vallëzojmë si
mulliri
Të gjithë kemi një
zanat
